Yaponiya’ga o‘qishga borish uchun yo‘l xaritasi (Roadmap)

1-bob: Yaponiyada o‘qish yo‘llari va umumiy ko‘rinish

Yaponiyada o‘qishni xohlaydigan O‘zbekistondagi do‘stlarim uchun:
“Qayerdan boshlash kerak?”, “Qanday bosqichlar bilan yurish kerak?” degan savollar juda muhimdir.

Bu bobda, Yaponiyaning ta’lim tizimiga mos ravishda, O‘zbekistondagi talabalar uchun ko‘p ishlatiladigan o‘qish yo‘llarini sodda va tushunarli tarzda tushuntirib beraman.

1-qadam: Yapon tili maktabiga kirish (Yapon tilida ishonchingiz kam bo‘lsa, tavsiya qilinadi)

Yapon maktablarida o‘qish uchun avvalo yapon tilini bilish kerak bo‘ladi.
Yapon tili maktabida “hiragana” va “katakana” kabi asosiy harflardan boshlanib, kundalik suhbatlar va darslarda ishlatiladigan iboralar, shuningdek, JLPT (Yapon tili bilim darajasi testi) tayyorgarligi kabi ko‘p narsalarni bosqichma-bosqich o‘rganasiz.

gar ilgari yapon tilini o‘rgangan bo‘lsangiz, Yapon tili maktabiga kirmasdan ham bo‘ladi.

Ko‘pchilik Yapon tili maktablari boshlang‘ich darajadagi talabalarni qabul qiladi.
Kirish uchun imkoniyatlar yil davomida bir necha marta mavjud: masalan, aprel va oktyabr. O‘z tayyorgarligingizga qarab boshlash vaqtingizni tanlashingiz mumkin.

2-qadam: Kasb-hunar maktabiga o‘tish (Yaponiyada ishlashni xohlaydiganlarga tavsiya qilinadi)

Yapon tili maktabidagi o‘qishni tugatgandan so‘ng, ko‘pchilik talabalar kasb-hunar maktabiga o‘qishga o‘tishadi.

Kasb-hunar maktabida ishga bevosita bog‘liq bo‘lgan ko‘nikmalarni o‘rganish mumkin.

Masalan: IT, turizm, biznes, qariyalar parvarishi (kaigo), dizayn va boshqa ko‘plab yo‘nalishlar bor.

Ko‘pgina kasb-hunar maktablari 2 yillik dasturlardan iborat bo‘lib, Yaponiyada ish topishda foydali bo‘ladigan sertifikatlarni olish imkoniyati mavjud.

Shuningdek, kasb-hunar maktabida yaxshi baholar bilan o‘qigan talabalar 4 yillik universitetga o‘tish imkoniyatiga ega bo‘lishadi.

Yaponiyada ishlashni xohlaganlar uchun kasb-hunar maktabi juda yaxshi tanlovdir.

3-qadam: Universitetga o‘tish (ilmiy izlanish va karerani rivojlantirish uchun)

Agar siz ilmiy izlanishlaringizni davom ettirmoqchi bo‘lsangiz yoki kelajakda magistratura o‘qish niyatingiz bo‘lsa, 4 yillik universitetga o‘tish — yaxshi tanlovdir.

Yapon universitetlarida o‘z sohangiz bo‘yicha chuqur bilim olish va ilmiy ishlar bilan shug‘ullanish imkoniyati mavjud.

Bitirgandan so‘ng, Yaponiyada ishlash yoki O‘zbekistonga qaytib, o‘rganilgan bilimlarni ish faoliyatingizda qo‘llash imkoniyati bo‘ladi.

Lekin, to‘g‘ridan-to‘g‘ri Yapon universitetiga kirish — juda yuqori darajadagi yapon tili va o‘quv tayyorgarligini talab qiladi.

Shu sababli, O‘zbekistondan bevosita universitetga kirganlar juda kam. Ko‘pchilik avval Yapon tili maktabi yoki kasb-hunar maktabida o‘qib, keyin universitetga o‘tishadi.

✅ O‘qish yo‘llarining umumiy ko‘rinishi

1. Yapon tili maktabi → Kasb-hunar maktabi → Ishga joylashish

2. Yapon tili maktabi → Kasb-hunar maktabi → Universitetga o‘tish → Ishga joylashish

3. Kasb-hunar maktabi → Universitetga o‘tish → Ishga joylashish

Qaysi yo‘l to‘g‘ri yoki noto‘g‘ri degan javob yo‘q.

Eng muhimi — “o‘zingizning maqsadingizga mos keladigan yo‘lni tanlash”.
Bu qo‘llanma orqali, siz uchun mos yo‘lni birga topamiz!

2-bob: Yapon tili maktabi nima?

Kimlarga mos?

• Yapon tilini boshlang‘ich darajadan o‘rganmoqchi bo‘lganlar

• Yaponiyada kasb-hunar maktabi yoki universitetga o‘qishga kirishni rejalashtirganlar

• Yaponiyada hayot va madaniyatga moslashmoqchi bo‘lganlar

Yapon tili maktabining umumiy ma’lumotlari

Yapon tili maktabi — xorijliklar uchun yapon tilini o‘rgatadigan ta’lim muassasasi hisoblanadi.

Bu yerda siz yapon yozuvi (hiragana, katakana), so‘zlashuv va o‘qish, yozish kabi asosiy bilimlarni o‘rganasiz. Shuningdek, Yapon madaniyati va odatlari haqida ham ko‘plab narsalarni o‘rganasiz.

Ko‘pgina maktablarda o‘qishni yoki ish topishni maqsad qilgan talabalar uchun maxsus yordam (masalan, maslahatlar, tavsiyalar) ham mavjud.

Qabul vaqtlari va o‘qish muddati

Yapon tili maktablariga qabul odatda quyidagi davrlarda bo‘ladi:

• Aprel qabul (2 yillik kurs)

• Iyul qabul (1 yil 9 oylik kurs)

• Oktyabr qabul (1 yil 6 oylik kurs)

• Yanvar qabul (1 yil 3 oylik kurs)

Qaysi vaqtda o‘qishni boshlashni tanlash — sizning rejangizga bog‘liq.

Shuni unutmang: hujjat topshirish jarayoni odatda o‘qish boshlanishidan 6 oy oldin boshlanadi, shuning uchun erta tayyorgarlik qilish juda muhim.

Qabul shartlari va yapon tili darajasi

Yapon tili maktabiga kirish uchun quyidagi tayyorgarlik tavsiya qilinadi:

• O‘z vataningizda 12 yillik ta’limni tugatgan bo‘lish (ya’ni, maktabni bitirgan bo‘lish)

• Yapon tili bilim darajasi testi (JLPT) N5 darajasidan yuqori bo‘lish, yoki 150 soatdan ortiq yapon tili o‘rganish tarixi bo‘lish

Biroq, ba’zi maktablar yapon tilini bilishni talab qilmaydi.
Shuning uchun, qiziqayotgan bo‘lsangiz, bizga murojaat qiling!

Bog‘lanish uchun manzil

Bitirgandan keyingi yo‘llar

Yapon tili maktabini tugatgandan so‘ng, quyidagi yo‘llar siz uchun ochiq bo‘ladi:

• Kasb-hunar maktabiga kirish

• Universitetga o‘qishga kirish

• Yaponiyada ish topish

• Vatanga qaytish

Agar siz o‘qishni davom ettirishni istasangiz, ko‘pgina kasb-hunar maktablari va universitetlar JLPT N4–N3 darajasini talab qiladi.

Yaponiyada ishlashni xohlasangiz, kasb-hunar maktabi yoki universitetga kirish orqali kerakli bilim va ko‘nikmalarni olishni tavsiya qilamiz.

3-bob: Kasb-hunar maktabi nima?

Kimlarga mos?

• Amaliy ko‘nikmalarni o‘rganib, Yaponiyada ishlashni istaganlar

• Universitetga qaraganda qisqa muddatda o‘qishni va mutaxassislikni o‘zlashtirmoqchi bo‘lganlar

• IT, biznes, turizm, qariyalar parvarishi (kaigo) kabi aniq bir sohada ishlashni orzu qilganlar

Kasb-hunar maktabining umumiy ma’lumotlari

Kasb-hunar maktabi — ma’lum bir kasb yoki sohada ishlash uchun zarur bo‘lgan bilim va texnikani o‘rgatadigan o‘quv markazi hisoblanadi.

Yaponiyada ko‘plab kasb-hunar maktablari mavjud bo‘lib, amaliy mashg‘ulotlar asosidagi darslar orqali talabalarni tayyorlaydi.

Bu yerda o‘qiganlar, o‘qishni tugatgach, ish joyida to‘g‘ridan-to‘g‘ri qo‘llash mumkin bo‘lgan bilim va ko‘nikmalarni egallashadi.

Kasb-hunar maktabi va universitetning farqlari

💡 Manba: GK Nihongo Gakko, nihongo-ujls.jp

Kirish shartlari va yapon tili darajasi

Ko‘pgina kasb-hunar maktablariga kirish uchun:

• JLPT N4–N3 darajasidagi yapon tili bilimiga ega bo‘lish tavsiya qilinadi

• Shuningdek, O‘zbekistonda 12 yillik ta’limni tamomlash (maktab bitirgan bo‘lish) ham talab qilinadi

Biroq, so‘nggi yillarda kirish uchun yapon tilini majburiy qilmagan maktablar ham ko‘paymoqda.

Yapon tili o‘qitishiga katta e’tibor qaratadigan kasb-hunar maktablari ham ko‘p.
Yapon tilini o‘rganish bilan birga kasb ko‘nikmasini o‘rganishni istaganlar uchun kasb-hunar maktabi juda yaxshi tanlovdir.

Asosiy yo‘nalishlar va fanlar

Kasb-hunar maktablarida quyidagi kabi yo‘nalishlar mavjud:

• IT va axborot texnologiyalari

• Biznes va boshqaruv

• Turizm, mehmonxona va aviatsiya

• Qariyalar parvarishi (kaigo) va ijtimoiy ishlar

• Dizayn va moda

• Oshpazlik va qandolat

• Qurilish va muhandislik

Siz o‘zingizning qiziqishingiz va maqsadingizga mos ravishda yo‘nalishni tanlashingiz mumkin.
Darslarda amaliy mashg‘ulotlar orqali o‘rganish imkoniyati ham mavjud.

Bitirgandan keyingi yo‘llar

Kasb-hunar maktabini bitirgandan keyin quyidagi yo‘llar mavjud:

• Yaponiyada ish topish

• O‘zbekistonga qaytib, o‘rganilgan texnika va bilimlar bilan ishlash

• 4 yillik universitetga o‘tish

Ko‘pchilik o‘qishni davom ettirish uchun universitetga o‘tsa ham, Yaponiyada ish topayotganlar ham juda ko‘p.

Xususan, IT va qariyalar parvarishi (kaigo) sohalarida Yaponiyada ishga bo‘lgan talab yuqori bo‘lib, ishga joylashish imkoniyatlari kengayib bormoqda.

💡 Mening tajribamdan:
Men yuridik mutaxassis sifatida ko‘plab O‘zbekistondan kelgan talabalarni vizada qo‘llab-quvvatlaganman.

Shuni ishonch bilan ayta olaman: kasb-hunar maktabini tugatgan ko‘pchilik O‘zbekistonlik talabalar Yaponiyada muvaffaqiyatli ish topishmoqda.

4-bob: Universitetga o‘tish yo‘li

Kimlarga mos?

• O‘z sohasini chuqur o‘rganishni istaganlar

• Yaponiyada yuqori darajadagi karyera qurishni orzu qilganlar

Yaponiyaga universitetga o‘tishning asosiy yo‘llari

O‘zbekistondan Yaponiyada universitetga o‘qishga kirishni istaganlar uchun eng ko‘p ishlatiladigan yo‘llar quyidagilar:

1. Yapon tili maktabi → Kasb-hunar maktabi → Universitet

2. Yapon tili maktabi → Universitet

3. O‘zbekistonda universitetni tugatgan → Yaponiyada universitetga o‘qishga kirish

Ko‘pchilik avvalo Yapon tili maktabida o‘qib, yapon tilini o‘rganib, keyin kasb-hunar maktabiga o‘tib, undan keyin universitetga o‘qishga kirishni tanlashadi.
Bu yo‘l — eng xavfsiz va tayyorgarlik bosqichlari to‘liq bajarilgan yo‘l.

💡 Mening tajribamdan:
Men hozirgacha 100 dan ortiq O‘zbekistonliklarni qo‘llab-quvvatlaganman.
Ular orasida Yaponiyada universitetni bitirganlar ham bor, lekin ko‘p emas.

Shuni aytishim mumkin: Universitetni bitirmasdan ham Yaponiyada ish topish va hayot qurish mumkin.

Demak, universitet hamma uchun majburiy yo‘l emas — sizning maqsadingiz va orzularingizga qarab tanlang!

Kirish imtihonlari va talab qilinadigan testlar

Yaponiyada universitetga o‘qishga kirish uchun, quyidagi imtihonlar kerak bo‘lishi mumkin:

• Yaponiyada o‘qish testi (EJU) — Yapon tili va asosiy fanlardan bilim darajasini o‘lchash uchun test. Ko‘plab universitetlar bu test natijalarini talab qiladi.

• Yapon tili bilim darajasi testi (JLPT) — Ko‘pincha N3 yoki N2 darajasidagi natija so‘raladi.

• Universitetning o‘ziga xos imtihonlari — Masalan, insho yozish, suhbat, ingliz tili testi kabi.

⚠️ Har bir universitetda talablar va testlar farq qiladi. Shu sababli, kirishni xohlagan universitetning rasmiy saytidan e’lonlarni diqqat bilan tekshiring.

Agar tushunmayotgan yoki qaysi bosqichda yordam kerakligini bilmasangiz, biz bilan bemalol bog‘laning!

Kontrakt narxi va stipendiya imkoniyatlari

Yaponiyadagi universitetlarning yillik kontrakt to‘lovlari:

• Davlat universitetlari: yiliga taxminan 500,000 – 800,000 yen

• Xususiy universitetlar: yiliga taxminan 1,000,000 – 1,500,000 yen

Yaxshi xabar: xorijlik talabalar uchun ko‘plab stipendiya dasturlari mavjud.
Masalan, Yaponiyaning Ta’lim vazirligi (MEXT) tomonidan taqdim etiladigan davlat stipendiyasi orqali kontrakt puli to‘liq qoplanadi va oylik yordam puli ham beriladi.

Shuningdek, xususiy fondlar va tashkilotlar tomonidan 30,000–100,000 yen oralig‘ida oylik stipendiyalar olish imkoniyati ham mavjud.

Bitirgandan keyingi yo‘llar

Yaponiyada universitetni tugatgandan keyin quyidagi yo‘llar mavjud:

• Yapon kompaniyalarida ish topish — Ayniqsa IT, ishlab chiqarish, turizm kabi sohalarda talab katta.

• Magistraturaga o‘qishga kirish — Tadqiqot va ilmiy izlanishni chuqurlashtirishni istaganlar uchun.

• Vatanga qaytib, o‘rganilgan bilimlarni O‘zbekistonda ishlatish — Yaponiyada o‘rganilgan bilimlar orqali o‘z sohangizda rivojlanish imkoniyati mavjud.

⚠️ Yaponiyada ish topishni istasangiz, viza turini (ishchi vizaga o‘tish) o‘zgartirish jarayonlarini to‘g‘ri bajarish juda muhimdir.

5-bob: Xarajatlar va hayot

Kimlarga mos?

• Yaponiyada o‘qish uchun qancha pul kerakligini aniq bilmoqchi bo‘lganlar

• Yashash xarajatlari va tejash usullarini o‘rganmoqchi bo‘lganlar

• Yaponiyada ishlash (arbayto) qoidalari va cheklovlarini bilmoqchi bo‘lganlar

1. Yillik o‘qish xarajatlari (taxminiy)

Yaponiyada o‘qish xarajatlari, maktab turi va davlat/xususiy bo‘lishiga qarab farq qiladi.
Quyida yillik o‘qish narxlarining umumiy ko‘rsatkichi keltirilgan:

💡 Eslatma: Yuqoridagi narxlar ichiga kirish puli va dars to‘lovlari kiradi. Ammo kitoblar, amaliyot xarajatlari kabi qo‘shimcha xarajatlar bo‘lishi mumkin.

2. Yillik yashash xarajatlari (taxminiy)

Yaponiyada yashash xarajatlari shahar va hayot tarzingizga qarab o‘zgaradi.
Quyida bir talaba uchun o‘rtacha xarajat ko‘rsatilgan:

💡 Eslatma: Bu faqat bitta o‘zi yashaydigan talaba uchun o‘rtacha hisob-kitob. Shaharga, turmush tarzingizga qarab o‘zgarishi mumkin.

3. Arbayto (yarim stavka ishlash) qoidalari va cheklovlar

Yaponiyada o‘qiyotgan talaba “shartli faoliyat ruxsati” (資格外活動許可) olgach, arbayto (yarim stavka ishlash) qilishi mumkin.

Ammo quyidagi cheklovlarga amal qilish shart:

• O‘quv davrida: haftasiga 28 soatgacha ishlash mumkin

• Ta’til (masalan, yozgi ta’til) davrida: kuniga 8 soatgacha, haftasiga 40 soatgacha ishlash mumkin

⚠️ Muhim: Ba’zi ish turlari (masalan, tungi klublar, qimor o‘yinlari bilan bog‘liq ishlar) qat’iyan taqiqlangan.

Shuningdek, bir nechta ishda ishlasangiz ham, jami ish soatlari yuqoridagi chegaralar ichida bo‘lishi shart.

4. Yashash joyini topish usullari

Yaponiyada quyidagi yashash variantlari mavjud:

• Talabalar yotoqxonasi: Ko‘pincha universitet yoki kasb-hunar maktablari tomonidan taqdim etiladi. Narxi arzonroq va ba’zan ovqat ham qo‘shib beriladi.

• Ijaraga olingan kvartira (apartment, mansion): Ko‘proq erkinlikka ega bo‘lasiz, lekin dastlabki xarajatlar (depozit, agentlik to‘lovi) kerak bo‘lishi mumkin.

• Share house: Bir necha kishi bilan birga yashash, ijara narxi odatda arzonroq bo‘ladi.

Yashash joyini qidirishda, quyidagilar yordam beradi:

• Maktabning xalqaro talabalar markazi

• Ko‘chmas mulk agentliklari

• Ijara uylarini qidirish uchun internet saytlari (masalan, suumo.jp, homes.co.jp)

6-bob: Talabalik vizasi va rasmiy jarayonlar

※Muallif: Yamamoto Shogo, administrativ yurist (administrativ advokat), xorijiy fuqarolar vizasi bo‘yicha mutaxassis

Kimlarga mos?

• Yaponiyada o‘qish uchun qanday hujjatlar va jarayonlar kerakligini bilmoqchi bo‘lganlar

• Hujjat tayyorlash va topshirishda o‘zini ishonchsiz his qilayotganlar

• Haqiqiy yordam tajribasi asosida real maslahatlar olishni istaganlar

“Viza olish qiyin emasmi?” — deb o‘ylayotgan bo‘lsangiz, xotirjam bo‘ling

Men shu kungacha ko‘plab O‘zbekistonlik talabalarga talabalik vizasi olishda yordam berganman.

Ko‘pincha “hujjatlarim yetarli emasmi?”, “qayerdan boshlashim kerak?” degan savollarni eshitaman.
Ammo shuni aytmoqchimanki: to‘g‘ri ma’lumot va bosqichma-bosqich tayyorgarlik bo‘lsa, hech narsadan qo‘rqish shart emas.

Shuning uchun bu bobda, amaliy tajribamga asoslanib, siz xotirjam tayyorlanishingiz uchun zarur bo‘lgan qadamlarni oddiy va tushunarli qilib tushuntiraman.

1. Talabalik vizasi olish jarayoni (umumiy ko‘rinish)

1. Yaponiyadagi maktabga o‘qishga kirish uchun ariza berish

2. Maktab qabul qilgach, u siz uchun “COE” (在留資格認定証明書) ni immigratsiya idorasiga ariza qiladi

3. COE chiqsa, u sizga O‘zbekistonga yuboriladi

4. Siz COE bilan Toshkentdagi Yaponiya elchixonasiga borib, viza uchun ariza topshirasiz

5. Viza chiqqach, Yaponiyaga kelishingiz mumkin bo‘ladi

💡 Maslahat (tajribamdan)
COE ni olish taxminan 1.5–2 oy davom etadi.
Shundan keyin ham elchixonada viza rasmiylashtirish uchun vaqt kerak bo‘ladi.

Shuning uchun, o‘qish boshlanishidan kamida 3–4 oy oldin tayyorgarlikni boshlash eng yaxshi yondashuvdir.

2. COE olish uchun kerakli hujjatlar (ehtiyot bo‘ling, kamchiliklar bo‘lmasin!)

• Pasport nusxasi

• O‘qigan oxirgi maktabingizning bitirganlik to‘g‘risidagi guvohnomasi va baholar ro‘yxati

• Yapon tili o‘rganganlik haqida sertifikat (150 soatlik o‘quv yoki JLPT N5 dan yuqori)

• Homiy (masalan, ota-ona)ning bank hisoboti (taxminan 1 million yen yoki undan ko‘p)

• Homiy bilan bog‘liqlikni tasdiqlovchi hujjat (tug‘ilganlik guvohnomasi, oilaviy holat guvohnomasi)

• Qabul qiluvchi maktabning qabul xati

💡 Amaliy tajriba
Bir talabam faqat otasining bank hisoboti bilan hujjat topshirgan, lekin otasining tug‘ilganlik guvohnomasi (ota-bola aloqasini isbotlash uchun) yo‘q bo‘lgani sababli hujjati qabul qilinmadi.

Yodingizda bo‘lsin: “Pul bor” deyish yetarli emas, kim to‘laydi va qanday to‘laydi — barchasi rasmiy hujjatlar bilan tasdiqlanishi kerak.

3. O‘zbekistonda viza olish uchun kerakli hujjatlar

• COE (original hujjat)

• Pasport

• Viza uchun ariza (elchixona tomonidan beriladigan maxsus shakl)

• Rasm (4 sm × 3 sm, fon oq bo‘lishi kerak)

• O‘qishga qabul qilinganlik xati nusxasi

💡 Tajriba hikoyasi
Bir talabam COE kelgan zahoti elchixonaga borgan edi, lekin rasmning o‘lchami mos kelmaganligi sababli qabul qilinmadi.

Shu sababli, hujjatlardagi kichik detallargacha e’tibor qaratish juda muhimdir.

4. Yaponiyaga yetib kelgach, nima qilish kerak?

• Zairyu karta (rezident karta) olish — Aeroportda, kelgan zahoti beriladi

• Yashash joyini ro‘yxatdan o‘tkazish (住民登録) — Kelganingizdan keyin 14 kun ichida mahalliy hokimiyatda ro‘yxatdan o‘ting

• Milliy sog‘liqni saqlash sug‘urtasiga qo‘shilish — Ro‘yxatdan o‘tgach, darhol bajarish kerak

💡 Administrativ yurist sifatida maslahat
Yaponiyada yashayotgan chet elliklar uchun zairyu karta shaxsni tasdiqlovchi eng muhim hujjat hisoblanadi.

Doim yoningizda olib yurishni unutmang va adres yoki ish joyi o‘zgarsa, zudlik bilan o‘zgartirishni bildiring.

7-bob: FAQ (Ko‘p so‘raladigan savollar)

Q1. Men yapon tilini gapira olmayman, baribir o‘qiy olamanmi?

Ha, xotirjam bo‘ling.
Ko‘pgina yapon tili maktablari boshlang‘ich darajadagi talabalarni ham qabul qiladi.
Darslar nol darajadan boshlab bosqichma-bosqich o‘rgatiladigan dastur asosida olib boriladi.

💡 Maslahat:
Baribir, “umuman gapira olmayman” degan fikr ko‘pchilikni xavotirga soladi.
Mening yordam bergan talabalarim orasida, Yaponiyaga kelishdan oldin onlayn tarzda birozgina yapon tili o‘rganganlar, shundan keyin kelgach ko‘p narsa osonlashganini aytishgan.
Soddaroq salomlashish, raqamlar, o‘zingizni tanishtirish kabi oddiy gaplarni mashq qilib borish sizga katta yordam beradi.

Q2. Yapon madaniyati va odamlar bilan qanday til topishaman? Qiynalib qolmaymanmi?

Yaponiyada odoblilik va hurmat juda muhim.
Boshlashda biroz qiyinchilik bo‘lishi mumkin, lekin ko‘pchilik talabalar ko‘nikib olgach, Yaponiyadagi hayot qulay va yaxshi ekanini his qiladi.

💡 Tajriba hikoyasi:
Bir O‘zbekistonlik talaba shunday degandi:
“Men avval yaponlar sovuq va gaplashmaydi deb o‘ylagandim. Lekin amalda ular juda samimiy ekan. Masalan, bekatda yo‘ldan adashib qolsam, stansiya xodimi hatto yonimga yurib, qayerga borishimni ko‘rsatib berdi.”
Birinchi qadamni qo‘yish — eng muhim narsa. Shu qadamni qo‘yganingizda, sizga yordam beradigan odamlar borligiga amin bo‘lasiz.

Q3. Agar o‘qishim yurishmasa, nima qilaman?

Bu juda ko‘p talabalarni o‘ylantiradigan savol.
Ammo “yurishmasa, vatanga qaytaman” degan fikr bilan ham bemalol boshlash mumkin.
Chunki hayotda har qanday tajriba — bu qadrli tajriba. Hatto natija yaxshi bo‘lmasa ham, sizning qilgan jasur qadamingiz qadrlidir.

💡 Yamamoto Shogo, administrativ yurist sifatida maslahat:
Agar o‘qishni davom ettirmaslikka qaror qilsangiz ham, vizangiz bekor bo‘lishi bilan katta jarimalar bo‘lmaydi.
Lekin, o‘qish va yashash uchun to‘langan xarajatlar bor, shuning uchun “o‘rganmoqchiman” degan xohish paydo bo‘lganida, avval ma’lumot to‘plang va keyin harakat qiling.
Agar ikkilansangiz, men kabi mutaxassislardan yordam so‘rang.

Q4. Men ilgari yolg‘iz yashamaganman. Yaponiyada yolg‘iz yashash qiyin bo‘lmaydimi?

Yaponiyada yolg‘iz yashash boshlanishda biroz qiyin tuyilishi mumkin, lekin ko‘pchilik talabalar bir necha haftada ko‘nikib oladi.
Hozirda ko‘plab yotoqxonalar va talabalar uchun yordam beradigan share house lar mavjud, va qiyinchilik tug‘ilganda yordam so‘rash mumkin bo‘lgan muhit bor.

💡 Maslahat:
Mening yordam bergan talabalarimdan biri yotoqxonada boshqa davlatlardan kelgan talabalar bilan tanishib, birga yapon tili mashq qila boshlagan.
Qaysi joyda yashashni tanlash — sizning hayotingizdagi qulaylikka katta ta’sir qiladi.

Q5. Yaponiyada ishlash (arbayto) mumkinmi?

Ha, mumkin.
Shartli faoliyat ruxsati (資格外活動許可) olsangiz, haftasiga 28 soatgacha ishlash mumkin.
Yozgi ta’til kabi uzoq ta’tillarda esa, kuniga 8 soatgacha, haftasiga 40 soatgacha ishlashga ruxsat beriladi.

💡 Eslatma:
Agar qoidalarga rioya qilmasangiz va ko‘p ishlasangiz, vizangizning yangilanishiga salbiy ta’sir ko‘rsatishi yoki deportatsiya xavfi yuzaga kelishi mumkin.
Masalan, bir talaba haftasiga 40 soat ishlab qo‘yib, ogohlantirish olgan edi.
Shu sababli, arbayto — o‘qishni qo‘llab-quvvatlash uchun yordamchi vosita, asosiy maqsad esa o‘qish ekanini unutmaslik kerak.

8-bob: Xotirjamlik bilan harakat qilish uchun

1. Talabalik — har doim 100% xotirjamlik bilan boshlanmaydi

To‘g‘risini aytsam, Yaponiyaga o‘qishga kelish 100% ishonch va xotirjamlik bilan boshlanadigan narsa emas.
Lekin bu yomon narsa emas — bu siz yangi narsaga qadam qo‘yayotganingizning isboti.

💬 Tajriba hikoyasidan:
Mening yordam bergan talabalarim orasida “samolyotga chiqqanimda ko‘zimga yosh keldi” deganlar ham bo‘lgan.
Lekin yarim yildan so‘ng ular shunday deyishdi:
“Hozir mening hayotimdagi eng yaxshi davr”.

Qo‘rqish — bu tabiiy hissiyot.
Shunga qaramay, bir qadam tashlaganlar asta-sekin o‘zgarib borishini ko‘p bor ko‘rganman.

2. Yolg‘iz kurashmaslik kerak

Men bu qo‘llanma orqali shuni aytmoqchi edim:
Talabalik yolg‘iz kurashadigan narsa emas.
Hujjatlarni tayyorlash, qoidalarga rioya qilish — albatta muhim.
Lekin “qo‘rqyapman”, “kimdir bilan gaplashgim keladi” degan his-tuyg‘ular ham tabiiydir.
Shunday paytlarda, yordam beradigan kishilar bilan gaplashishdan tortinmang!

“Uzbekistan to Japan” jamoasi quyidagi yordamlarni taklif qiladi:

• Talabalik rejalash bo‘yicha maslahatlar (viza, maktab tanlash, xarajatlar haqida)

• Yapon tili o‘qish bo‘yicha yordam (o‘quv materiallari, onlayn kurslar)

• Talabalikdan keyingi hayot haqida maslahatlar (uy topish, ish izlash, kundalik hayotdagi muammolar)

💡 Yamamoto Shogo, administrativ yurist sifatida maslahat
“Qaerdan boshlashni bilmayapman” degan holatdagi talabalar bilan ko‘p marta ishlaganman.
Lekin, ularning deyarli hammasi — bir qadam bo‘lsa ham tashlab ko‘rishga muvaffaq bo‘lishgan.
Agar sizda “ma’lumot juda ko‘p, qaysi birini o‘qishimni bilmayapman” degan xavotir bo‘lsa — aynan shunday paytda biz bilan bog‘laning.
Siz yolg‘iz emassiz. Biz yordam berishga tayyormiz.